
Tranh chấp lao động cá nhân, tập thể là gì? Phân biệt tranh chấp lao động cá nhân và tranh chấp lao động tập thể. Nguyên tắc giải quyết tranh chấp lao động [Mới].
I. Căn cứ pháp lý
- Bộ luật Lao động 2019, hiệu lực từ ngày 01/01/2021.
1. Khái niệm tranh chấp lao động theo Bộ luật Lao động 2019
Khoản 1 Điều 179 Bộ luật Lao động 2019 định nghĩa tranh chấp lao động là những mâu thuẫn, bất đồng liên quan đến quyền, nghĩa vụ & lợi ích của các bên, phát sinh:
- Trong quá trình xác lập, quá trình thực hiện hoặc chấm dứt quan hệ lao động (QHLĐ) (*).
- Giữa các tổ chức đại diện của người lao động (NLĐ) với nhau.
- Từ các mối quan hệ có liên quan trực tiếp với QHLĐ đã được xác lập.
Tranh chấp lao động có thể được giải quyết thông qua các hình thức: hòa giải, trọng tài lao động hoặc khởi kiện tại Tòa án có thẩm quyền theo quy định.
Chú thích:
(*) Theo khoản 5 Điều 3 Bộ luật Lao động 2019, QHLĐ là mối quan hệ xã hội được hình thành từ việc thuê mướn, sử dụng lao động và trả lương giữa: NLĐ, người sử dụng lao động (NSDLĐ), tổ chức đại diện của NLĐ & NSDLĐ, cơ quan nhà nước có thẩm quyền hỗ trợ giám sát, bảo vệ quyền và lợi ích hợp pháp của các bên.

2. Tranh chấp lao động cá nhân là gì? Tranh chấp lao động tập thể là gì?
Tại Điều 179 Bộ luật Lao động 2019 cũng đưa ra quy định về việc phân loại tranh chấp lao động. Theo đó, tranh chấp lao động được phân thành 2 loại, bao gồm tranh chấp lao động cá nhân & tranh chấp lao động tập thể, trong đó:
➤ Tranh chấp lao động cá nhân:
Là những tranh chấp lao động phát sinh giữa:
- NLĐ với NSDLĐ (có thể là cá nhân, tổ chức, doanh nghiệp).
- NLĐ với doanh nghiệp, tổ chức đưa NLĐ đi ra nước ngoài làm việc theo hợp đồng.
- NLĐ thuê lại với người sử dụng lao động thuê lại.
➤ Tranh chấp lao động tập thể:
Là những tranh chấp lao động phát sinh giữa:
- Một hoặc nhiều tổ chức đại diện NLĐ với NSDLĐ.
- Một hoặc nhiều tổ chức đại diện NLĐ với một hay nhiều tổ chức của NSDLĐ.
Tranh chấp lao động tập thể được chia thành 2 loại, bao gồm: tranh chấp lao động tập thể về quyền & tranh chấp lao động tập thể về lợi ích. Cụ thể:
➧ Tranh chấp lao động tập thể về quyền phát sinh trong các trường hợp sau:
- Có sự khác nhau trong việc hiểu và thực hiện các quy định của pháp luật về lao động, nội quy lao động, quy chế, quy định của thỏa ước lao động tập thể hay thỏa thuận hợp pháp khác.
- NSDLĐ có hành vi phân biệt đối xử đối với NLĐ hoặc thành viên ban lãnh đạo của tổ chức đại diện NLĐ vì lý do thành lập, gia nhập và hoạt động trong tổ chức đại diện NLĐ.
- NSDLĐ có hành vi thao túng, can thiệp vào hoạt động của tổ chức đại diện NLĐ hoặc vi phạm nghĩa vụ về thương lượng thiện chí.
➧ Tranh chấp lao động tập thể về lợi ích phát sinh trong trường hợp sau:
- Có mâu thuẫn, bất đồng trong quá trình thương lượng tập thể giữa tổ chức đại diện NLĐ với NSDLĐ hoặc tổ chức đại diện NSDLĐ.
- Một bên từ chối thương lượng hoặc không thực hiện nghĩa vụ thương lượng trong thời hạn pháp luật quy định.
➣ Xem chi tiết: Giải quyết tranh chấp lao động tập thể về quyền.
Để giúp bạn phân biệt rõ hơn giữa tranh chấp lao động cá nhân và tranh chấp lao động tập thể, Luật Tín Minh đã tổng hợp các điểm khác nhau cơ bản của 2 loại tranh chấp này, cụ thể:
1. Chủ thể của tranh chấp lao động cá nhân & tập thể
Tranh chấp lao động cá nhân
|
Tranh chấp lao động tập thể
|
Cá nhân NLĐ hoặc một nhóm nhỏ NLĐ.
|
Nhiều NLĐ hoặc đại diện công đoàn (tổ chức đại diện NLĐ).
|
2. Nội dung & mục đích tranh chấp lao động
Về cơ bản, cả tranh chấp lao động cá nhân và tranh chấp lao động tập thể đều vì mục đích đòi quyền và lợi cho NLĐ hoặc tập thể NLĐ liên quan đến các vấn đề như: tiền lương, điều kiện lao động, thưởng, thời gian làm việc, bảo hiểm xã hội…
Tuy nhiên, thực tế nội dung & mục đích của 2 loại tranh chấp này vẫn có khác biệt như sau:
Tranh chấp lao động cá nhân
|
Tranh chấp lao động tập thể
|
- Đòi quyền và lợi ích cho cá nhân NLĐ.
- Thường liên quan đến nội dung hợp đồng lao động.
|
- Đòi quyền và lợi ích chung cho tập thể NLĐ.
- Thường liên quan đến quy định của thỏa ước lao động tập thể.
|
3. Tính chất & mức độ phức tạp của tranh chấp lao động
Tranh chấp lao động cá nhân
|
Tranh chấp lao động tập thể
|
- Có tính chất riêng lẻ, cá nhân.
- Quy mô nhỏ, thường đơn giản và dễ giải quyết.
|
- Có tổ chức, có sự liên kết, có tính tập thể.
- Quy mô lớn hơn và thường có mức độ phức tạp hơn so với tranh chấp lao động cá nhân.
|
4. Vai trò của đại diện công đoàn trong giải quyết tranh chấp
Tranh chấp lao động cá nhân
|
Tranh chấp lao động tập thể
|
- Không bắt buộc tham gia vào quá trình giải quyết tranh chấp lao động cá nhân.
- Tham gia với vai trò bảo vệ quyền & lợi ích hợp pháp của NLĐ.
|
Tham gia với vai trò là một bên chủ thể của tranh chấp lao động.
|
5. Cơ sở phát sinh tranh chấp
Tranh chấp lao động cá nhân
|
Tranh chấp lao động tập thể
|
- Mâu thuẫn, bất đồng phát sinh trong quá trình xác lập/thực hiện/chấm dứt QHLĐ.
- Thường do vi phạm hợp đồng lao động làm ảnh hưởng đến quyền và lợi ích của cá nhân NLĐ.
|
- Mâu thuẫn, bất đồng về quyền, lợi ích chung của tập thể NLĐ.
- Phát sinh do không đạt được thỏa thuận chung trong quá trình thương lượng tập thể hoặc do vi phạm thỏa ước lao động tập thể.
|
6. Hệ quả của tranh chấp lao động
Tranh chấp lao động cá nhân
|
Tranh chấp lao động tập thể
|
Ảnh hưởng trực tiếp đến quyền & lợi ích hợp pháp của cá nhân NLĐ.
|
Ảnh hưởng trực tiếp đến quyền & lợi ích hợp pháp chung của tập thể NLĐ.
|
7. Ví dụ minh họa
Tranh chấp lao động cá nhân
|
Tranh chấp lao động tập thể
|
Tranh chấp đơn phương chấm dứt hợp đồng lao động giữa cá nhân NLĐ và NSDLĐ.
|
Tranh chấp về việc đảm bảo điều kiện lao động giữa tập thể NLĐ với NSDLĐ.
|
Tranh chấp lao động cá nhân & tập thể phải được giải quyết dựa trên 5 nguyên tắc quy định tại Điều 180 Bộ luật Lao động 2019, cụ thể:
- Tôn trọng quyền tự định đoạt của các bên tranh chấp thông qua thương lượng.
- Ưu tiên giải quyết tranh chấp lao động thông qua hòa giải hoặc trọng tài lao động dựa vào 2 cơ sở:
- Tôn trọng quyền & lợi ích hợp pháp của các bên tranh chấp.
- Tôn trọng lợi ích chung của xã hội và không trái với các quy định của pháp luật.
- Quá trình giải quyết tranh chấp lao động phải được thực hiện công khai, đảm bảo sự minh bạch, khách quan, nhanh chóng, kịp thời và tuân thủ pháp luật.
- Xuyên suốt quá trình giải quyết phải đảm bảo có sự tham gia của đại diện các bên tranh chấp.
- Cá nhân, tổ chức, cơ quan có thẩm quyền giải quyết tranh chấp lao động tiến hành giải quyết tranh chấp sau khi có yêu cầu:
- Từ các bên tranh chấp.
- Từ cá nhân, tổ chức, cơ quan có thẩm quyền với sự đồng ý của các bên tranh chấp.
V. Dịch vụ giải quyết tranh chấp lao động cá nhân, tập thể
Sở hữu đội ngũ luật sư chuyên môn cao, am hiểu pháp luật lao động và giàu kinh nghiệm thực chiến, Luật Tín Minh hiện nhận tư vấn, giải quyết tranh chấp lao động cá nhân, tập thể đối với hầu hết các tình huống, như:
- Tranh chấp hợp đồng lao động: Liên quan đến việc thực hiện các điều khoản trong hợp đồng lao động (thời gian làm việc, tiền lương, bảo hiểm xã hội, bảo hiểm y tế, bảo hiểm tai nạn lao động…).
- Tranh chấp về các khoản trợ cấp hoặc bồi thường thiệt hại khi chấm dứt hợp đồng lao động.
- Tranh chấp về việc NLĐ bị xử lý kỷ luật lao động theo hình thức sa thải hoặc bị NSDLĐ đơn phương chấm dứt hợp đồng lao động.
- Tranh chấp giữa NLĐ thuê lại với người sử dụng lao động thuê lại.
- Tranh chấp giữa NLĐ với doanh nghiệp/tổ chức đưa NLĐ đi làm việc ở nước ngoài theo hợp đồng lao động về việc bồi thường thiệt hại.
- …
Dưới đây là thông tin tham khảo về dịch vụ giải quyết tranh chấp lao động tại Luật Tín Minh:
➧ Chi phí dịch vụ hợp lý: Tùy thuộc vào từng trường hợp tranh chấp cụ thể. Luật Tín Minh sẽ tư vấn và báo giá chi tiết ngay từ đầu, cam kết không có phí phát sinh sau khi ký hợp đồng dịch vụ.
➧ Phương án giải quyết tranh chấp tối ưu: Dựa trên quá trình phân tích tình huống tranh chấp thực tế, mức độ phức tạp của vụ việc và các quy định pháp luật liên quan, luật sư sẽ đề xuất phương án tối ưu, đảm bảo quyền & lợi ích tốt nhất cho khách hàng.
➧ Luật sư chuyên môn cao đồng hành xuyên suốt: Luật sư giải quyết tranh chấp lao động có chuyên môn cao và giàu kinh nghiệm thực chiến sẽ trực tiếp triển khai dịch vụ, đồng hành hỗ trợ 1 - 1 cho khách hàng.
➧ Bảo mật tuyệt đối: Mọi thông tin khách hàng cung cấp cho Luật Tín Minh chỉ sử dụng để cung cấp dịch vụ và được bảo mật vô thời hạn.
➣ Xem chi tiết: Dịch vụ giải quyết tranh chấp lao động cá nhân/tập thể.
Bạn vui lòng liên hệ Luật Tín Minh qua số hotline sau để nhận tư vấn và hỗ trợ nhanh chóng từ luật sư chuyên môn cao, giàu kinh nghiệm thực chiến.
GỌI NGAY
VI. Câu hỏi về tranh chấp lao động thường gặp
1. Thế nào là tranh chấp lao động?
Tranh chấp lao động là những mâu thuẫn, bất đồng liên quan đến quyền, nghĩa vụ & lợi ích, phát sinh:
- Trong quá trình xác lập, quá trình thực hiện hoặc chấm dứt QHLĐ.
- Giữa các tổ chức đại diện của NLĐ với nhau.
- Giữa các mối quan hệ có liên quan trực tiếp với QHLĐ đã được xác lập.
Tranh chấp lao động bao gồm 2 loại là tranh chấp lao động cá nhân & tranh chấp lao động tập thể.
➣ Xem chi tiết: Tranh chấp lao động là gì?
2. Phân biệt tranh chấp lao động cá nhân và tranh chấp lao động tập thể bằng cách nào?
Bạn có thể phân biệt tranh chấp lao động cá nhân và tranh chấp lao động tập thể thông qua các tiêu chí sau:
- Chủ thể của tranh chấp lao động cá nhân & tập thể
- Nội dung & mục đích tranh chấp lao động
- Tính chất & mức độ phức tạp của tranh chấp lao động
- Vai trò của đại diện công đoàn trong giải quyết tranh chấp
- Cơ sở phát sinh tranh chấp
- Hệ quả của tranh chấp lao động
➣ Xem chi tiết: Cách phân biệt tranh chấp lao động cá nhân và tập thể.
3. Có mấy cách thức giải quyết tranh chấp lao động cá nhân và tranh chấp lao tập thể?
Các bên có thể giải quyết tranh chấp lao động cá nhân/tập thể thông qua 1 trong 3 cách thức sau:
- Yêu cầu hòa giải viên lao động giải quyết tranh chấp lao động cá nhân/tập thể bằng hòa giải.
- Yêu cầu Hội đồng trọng tài lao động giải quyết tranh chấp lao động cá nhân/tập thể.
- Khởi kiện yêu cầu Tòa có thẩm quyền giải quyết tranh chấp lao động cá nhân/tập thể.
➣ Xem chi tiết: Cách thức giải quyết tranh chấp lao động cá nhân/tập thể.
4. Nguyên tắc giải quyết tranh chấp lao động cá nhân/tập thể là gì?
Các bên tranh chấp lao động cá nhân/tập thể phải đảm bảo giải quyết tranh chấp dựa trên các nguyên tắc quy định tại Điều 180 Bộ luật Lao động 2019.
➣ Xem chi tiết: Nguyên tắc giải quyết tranh chấp lao động cá nhân & tập thể.
5. Có nên thuê luật sư giải quyết tranh chấp lao động cá nhân không?
Khi xảy ra tranh chấp lao động cá nhân, để đảm bảo tốt nhất quyền và lợi ích hợp pháp của mình, NLĐ nên lựa chọn một luật sư có chuyên môn cao đồng hành trong quá trình giải quyết tranh chấp. Việc thuê luật sư sẽ giúp NLĐ:
- Đảm bảo tối đa các quyền & lợi ích hợp pháp.
- Đảm bảo sự công bằng và tăng cơ hội chiến thắng.
- Được tư vấn về pháp luật lao động, giải quyết tranh chấp lao động.
- Được hỗ trợ trong quá trình chuẩn bị hồ sơ, chứng cứ có lợi cho quá trình tranh chấp.
- Luật sư sẽ đồng hành hoặc đại diện trong mọi khâu của quá trình giải quyết tranh chấp: thương lượng, hòa giải hoặc tố tụng tại Tòa (nếu cần).
➣ Xem thêm: Dịch vụ luật sư giải quyết tranh chấp lao động.
—
Mọi nhu cầu tư vấn pháp luật, vui lòng để lại câu hỏi, thông tin ở phần bình luận bên dưới hoặc liên hệ Luật Tín Minh theo hotline 0983.081.379 (Miền Bắc), 0933.301.123 (Miền Trung) hoặc 090.884.2012 (Miền Nam) để được hỗ trợ nhanh chóng.