
Tranh chấp về hôn nhân và gia đình là gì? Hướng dẫn cách viết đơn khởi kiện tranh chấp hôn nhân và gia đình, khởi kiện ly hôn. Tải mẫu đơn khởi kiện ly hôn.
I. Căn cứ pháp lý
- Bộ luật Tố tụng dân sự 2015, hiệu lực từ ngày 01/07/2016.
- Luật Hôn nhân và gia đình 2014, hiệu lực từ ngày 01/01/2015.
- Nghị quyết 01/2017/NQ-HĐTP, hiệu lực từ ngày 24/02/2017.
Căn cứ các quy định tại Luật Hôn nhân và gia đình 2014, có thể hiểu tranh chấp về hôn nhân và gia đình là những mâu thuẫn, bất đồng liên quan đến quyền và nghĩa vụ của vợ, chồng, con cái, thân nhân trong mối quan hệ hôn nhân và gia đình (kể cả trường hợp nam, nữ sống chung như vợ chồng mà không đăng ký kết hôn hoặc đã hủy kết hôn trái pháp luật).
Thông thường, tranh chấp hôn nhân và gia đình xảy ra tại thời điểm vợ, chồng đang thực hiện thủ tục ly hôn hoặc sau khi đã ly hôn. Nói cách khác, tranh chấp hôn nhân và gia đình thường xảy ra khi ly hôn nên còn được gọi là tranh chấp ly hôn.
III. Những tranh chấp về hôn nhân và gia đình được Tòa án giải quyết
Theo các quy định tại Luật Hôn nhân và gia đình 2014 và Điều 28 Bộ luật Tố tụng dân sự 2015, những tranh chấp hôn nhân và gia đình sau thuộc thẩm quyền giải quyết của Tòa án:
- Ly hôn, các tranh chấp liên quan đến nuôi con, phân chia tài sản khi ly hôn/sau ly hôn.
- Tranh chấp về việc phân chia tài sản chung được tạo dựng trong thời kỳ hôn nhân của vợ và chồng.
- Tranh chấp về việc đổi người trực tiếp nuôi con sau ly hôn.
- Tranh chấp về việc xác định mối quan hệ cha, mẹ, con.
- Tranh chấp về nghĩa vụ cấp dưỡng: giữa cha, mẹ và con, giữa vợ và chồng, cấp dưỡng cho thân nhân...
- Tranh chấp về việc sinh con bằng kỹ thuật hỗ trợ sinh sản hoặc mang thai hộ vì mục đích nhân đạo.
- Tranh chấp liên quan đến phân chia tài sản, con cái trong thời kỳ sống chung như vợ chồng của nam, nữ mà không đăng ký kết hôn hoặc đã hủy kết hôn trái pháp luật.
- Các tranh chấp khác liên quan đến hôn nhân và gia đình, trừ trường hợp thuộc thẩm quyền giải quyết của các tổ chức, cơ quan khác theo quy định của pháp luật.
Theo Điều 1 Bộ luật Tố tụng dân sự 2015, vụ án ly hôn, tranh chấp về hôn nhân và gia đình bản chất là vụ án dân sự.
Mẫu đơn khởi kiện ly hôn, tranh chấp về hôn nhân và gia đình mới nhất hiện nay là mẫu số 23-DS ban hành tại Nghị quyết 01/2017/NQ-HĐTP (đơn khởi kiện vụ án dân sự).
⤓ Tải mẫu miễn phí: Mẫu đơn khởi kiện ly hôn.

Nghị quyết 01/2017/NQ-HĐTP có hướng dẫn chi tiết cách viết đơn khởi kiện ly hôn, tranh chấp về hôn nhân và gia đình, cụ thể:
- Ghi rõ ngày, tháng, năm khởi kiện.
- Ghi rõ tên, địa chỉ của Tòa án có thẩm quyền giải quyết yêu cầu khởi kiện ly hôn, tranh chấp về hôn nhân và gia đình.
- Ghi rõ thông tin của người khởi kiện: họ tên, thông tin liên hệ (địa chỉ cư trú tại thời điểm khởi kiện, số điện thoại, email, số fax).
Trường hợp người khởi kiện là trẻ em chưa đủ tuổi thành niên, người mất/bị hạn chế năng lực hành vi dân sự/khó khăn trong làm chủ hành vi thì ghi thông tin của người đại diện pháp luật hợp pháp của người đó.
- Ghi rõ thông tin của người bị khởi kiện: họ tên, thông tin liên hệ (địa chỉ cư trú tại thời điểm khởi kiện, số điện thoại, email, số fax).
- Ghi rõ thông tin của những người có quyền và nghĩa vụ liên quan đến vụ việc (nếu có), bao gồm: họ tên, thông tin liên hệ (địa chỉ cư trú tại thời điểm khởi kiện, số điện thoại, email, số fax).
- Ghi rõ nội dung về việc ly hôn, tranh chấp hôn nhân và gia đình yêu cầu Tòa án giải quyết.
- Trường hợp có người làm chứng, ghi đầy đủ thông tin của người làm chứng, bao gồm: họ tên, thông tin liên hệ (địa chỉ cư trú tại thời điểm khởi kiện, số điện thoại, email, số fax).
- Ghi rõ danh mục các tài liệu, chứng cứ làm căn cứ cho yêu cầu khởi kiện ly hôn, tranh chấp hôn nhân và gia đình.
Lưu ý: Tài liệu, chứng cứ kèm phải được đánh số thứ tự tương ứng với thứ tự ghi trong đơn khởi kiện.
- Trường hợp người khởi kiện có các thông tin khác cần thiết cho việc giải quyết vụ án, cần ghi rõ trong đơn khởi kiện.
- Người khởi kiện ghi rõ họ tên, ký tên hoặc điểm chỉ.
Trường hợp người khởi kiện là trẻ em chưa đủ tuổi thành niên, người mất/bị hạn chế năng lực hành vi dân sự/khó khăn trong làm chủ hành vi thì ghi thông tin của người đại diện pháp luật hợp pháp của người đó ký tên hoặc điểm chỉ.
—
Lưu ý:
- Nếu người khởi kiện, người đại diện pháp luật của người đó không biết chữ, không nhìn thấy được, không thể tự mình viết, không thể tự mình ký tên hoặc điểm chỉ vào đơn khởi kiện ly hôn, khởi kiện tranh chấp hôn nhân và gia đình thì phải có người làm chứng ký xác nhận vào đơn khởi kiện.
- Người làm chứng phải là người có đầy đủ năng lực hành vi dân sự theo quy định của pháp luật.
Căn cứ Điều 35, Điều 37 và Điều 39 Bộ luật Tố tụng dân sự 2015, thẩm quyền giải quyết yêu cầu khởi kiện ly hôn, khởi kiện tranh chấp hôn nhân và gia đình của Tòa án nhân dân (TAND) được quy định như sau:
TAND có thẩm quyền
|
Trường hợp giải quyết
|
TAND cấp huyện nơi bị đơn cư trú
|
➧ Ly hôn, tranh chấp hôn nhân và gia đình thông thường.
|
TAND cấp huyện nơi công dân Việt Nam cư trú
|
➧ Ly hôn, tranh chấp hôn nhân và gia đình giữa công dân Việt Nam với công dân nước láng giềng cùng cư trú ở vùng biên giới Việt Nam.
|
TAND cấp tỉnh nơi làm việc, cư trú của bị đơn
|
➧ Ly hôn, tranh chấp hôn nhân và gia đình có yếu tố nước ngoài như: chủ thể vụ việc ở nước ngoài, tài sản chung ở nước ngoài…
|
TAND theo lãnh thổ
|
➧ Ly hôn, tranh chấp về hôn nhân và gia đình.
|
TAND nơi có bất động sản
|
➧ Tranh chấp về hôn nhân và gia đình mà đối tượng tranh chấp là bất động sản.
|
➤ Như vậy, tùy vào trường hợp khởi kiện ly hôn, khởi kiện tranh chấp về hôn nhân và gia đình mà người khởi kiện nộp đơn đến Tòa án có thẩm quyền đúng quy định trên.
VII. Các câu hỏi về khởi kiện tranh chấp về hôn nhân và gia đình
1. Tranh chấp hôn nhân và gia đình là gì?
Tranh chấp về hôn nhân và gia đình là những mâu thuẫn, bất đồng liên quan quyền, lợi ích, nghĩa vụ xảy ra trong thời kỳ hôn nhân của hai vợ chồng hoặc sau khi đã ly hôn (kể cả trường hợp nam, nữ chung sống như vợ chồng hoặc đã hủy kết hôn trái pháp luật).
➣ Xem chi tiết: Tranh chấp ly hôn là gì?
2. Tải mẫu đơn khởi kiện ly hôn, khởi kiện tranh chấp về hôn nhân và gia đình ở đâu?
Mẫu đơn khởi kiện ly hôn, khởi kiện tranh chấp về hôn nhân và gia đình được sử dụng hiện nay là mẫu số 23-DS ban hành tại Nghị quyết 01/2017/NQ-HĐTP. Bạn có thể tải nhanh tại đây:
➣ Xem chi tiết: Tải mẫu đơn khởi kiện ly hôn, tranh chấp ly hôn.
3. Cách viết đơn khởi kiện ly hôn, tranh chấp về hôn nhân và gia đình đúng luật?
Trong nội dung mẫu đơn khởi kiện ly hôn, khởi kiện tranh chấp hôn nhân và gia đình (mẫu số 23-DS ban hành tại Nghị quyết 01/2017/NQ-HĐTP) có hướng dẫn chi tiết cách viết đơn đúng luật, rõ ràng và thể hiện đúng yêu cầu khởi kiện.
➣ Xem chi tiết: Cách viết đơn khởi kiện ly hôn, tranh chấp hôn nhân và gia đình.
4. Trường hợp tranh chấp về hôn nhân và gia đình nào do Tòa án giải quyết?
Có 8 trường hợp tranh chấp về hôn nhân và gia đình thuộc thẩm quyền giải quyết của TAND các cấp, quy định tại Điều 28 Bộ luật Tố tụng dân sự 2015. Cụ thể:
- Ly hôn, các tranh chấp liên quan đến nuôi con, phân chia tài sản khi ly hôn/sau ly hôn.
- Tranh chấp về việc phân chia tài sản chung được tạo dựng trong thời kỳ hôn nhân của vợ và chồng.
- Tranh chấp về việc đổi người trực tiếp nuôi con sau ly hôn.
- Tranh chấp về việc xác định mối quan hệ cha, mẹ, con.
- Tranh chấp về nghĩa vụ cấp dưỡng: giữa cha, mẹ và con, giữa vợ và chồng, cấp dưỡng cho thân nhân...
- Tranh chấp về việc sinh con bằng kỹ thuật hỗ trợ sinh sản hoặc mang thai hộ vì mục đích nhân đạo.
- Tranh chấp liên quan đến phân chia tài sản, con cái trong thời kỳ sống chung như vợ chồng của nam, nữ mà không đăng ký kết hôn hoặc đã hủy kết hôn trái pháp luật.
- Các tranh chấp khác liên quan đến hôn nhân và gia đình, trừ trường hợp thuộc thẩm quyền giải quyết của các tổ chức, cơ quan khác theo quy định của pháp luật.
5. Nộp đơn khởi kiện ly hôn, khởi kiện tranh chấp hôn nhân và gia đình ở đâu?
Bạn nộp đơn khởi kiện ly hôn, khởi kiện tranh chấp hôn nhân và gia đình tại TAND cấp huyện, cấp tỉnh hoặc theo lãnh thổ, tùy thuộc vào từng trường hợp cụ thể.
➣ Xem chi tiết: Nộp đơn khởi kiện tranh chấp ly hôn ở đâu?
—
Mọi nhu cầu tư vấn pháp luật, vui lòng để lại câu hỏi, thông tin ở phần bình luận bên dưới hoặc liên hệ Luật Tín Minh theo hotline 0983.081.379 để được hỗ trợ nhanh chóng.