So sánh sự giống & khác nhau giữa ISO 9001 và ISO 22000

Chứng nhận ISO 9001, ISO 22000 là gì? So sánh điểm giống nhau và khác nhau giữa tiêu chuẩn ISO 9001 và ISO 22000. Nên xin cấp chứng chỉ ISO 9001 hay ISO 22000.

I. Căn cứ pháp lý

• Luật Tiêu chuẩn và Quy chuẩn kỹ thuật 2006, có hiệu lực từ ngày 01/01/2007.
• Nghị định 132/2008/NĐ-CP, có hiệu lực từ ngày 20/02/2009.
• Thông tư 19/2018/TT-BKHCN, có hiệu lực từ ngày 01/01/2019.

II. Chứng nhận 9001 và chứng nhận ISO 22000 là gì?

1. Chứng nhận ISO 9001 là gì?

Tiêu chuẩn ISO 9001 là tiêu chuẩn quốc tế do Tổ chức tiêu chuẩn hóa quốc tế (ISO) ban hành, nhằm thiết lập một hệ thống quản lý chất lượng hiệu quả, giúp doanh nghiệp nâng cao năng suất hoạt động, cải thiện chất lượng sản phẩm/dịch vụ và đáp ứng tốt hơn nhu cầu của khách hàng. ISO 9001 được công nhận và áp dụng trên toàn cầu, là tiêu chuẩn phổ biến nhất trong quản lý chất lượng.

Chứng nhận ISO 9001 (hay chứng chỉ ISO 9001) theo đó là căn cứ xác định tổ chức/doanh nghiệp đã đáp ứng được các yêu cầu của tiêu chuẩn ISO 9001 về hệ thống quản lý chất lượng. 

Doanh nghiệp được cấp ISO 9001 đồng nghĩa với việc họ đã thiết lập, áp dụng và duy trì một hệ thống quản lý chất lượng phù hợp tiêu chuẩn quốc tế. Điều này giúp doanh nghiệp nâng cao uy tín, tối ưu quy trình vận hành và đảm bảo cung cấp sản phẩm, dịch vụ đạt chất lượng cao. 

Hiện nay, phiên bản mới nhất của tiêu chuẩn ISO 9001 là ISO 9001:2015. Tiêu chuẩn này có giá trị quốc tế và được áp dụng rộng rãi trong nhiều lĩnh vực khác nhau.

2. Chứng nhận ISO 22000 là gì?

Tiêu chuẩn ISO 22000 là tiêu chuẩn quốc tế do Tổ chức Tiêu chuẩn hóa Quốc tế (ISO) ban hành, nhằm giúp các doanh nghiệp trong chuỗi cung ứng thực phẩm kiểm soát tốt các mối nguy, đảm bảo an toàn thực phẩm và nâng cao chất lượng sản phẩm. 

Tiêu chuẩn ISO 22000 được công nhận trên phạm vi toàn cầu, giúp doanh nghiệp tăng cường uy tín và đáp ứng yêu cầu của khách hàng, cơ quan quản lý.

Giấy chứng nhận ISO 222000 (hay chứng chỉ ISO 22000) là bằng chứng cho thấy doanh nghiệp đã đáp ứng đủ các yêu cầu của tiêu chuẩn ISO 22000 và hệ thống quản lý an toàn thực phẩm. Qua đó, thể hiện được cam kết mang đến cho người tiêu dùng những sản phẩm an toàn, đạt tiêu chuẩn chất lượng cao của doanh nghiệp.

Hiện nay, tiêu chuẩn quốc tế mới nhất về hệ thống quản lý an toàn thực phẩm là ISO 22000:2018. Đây là phiên bản được công nhận trên toàn cầu với phạm vi áp dụng rộng rãi trong lĩnh vực sản xuất và kinh doanh thực phẩm. Tại Việt Nam, ISO 22000:2018 còn có thể thay thế cho Giấy chứng nhận vệ sinh an toàn thực phẩm, giúp các doanh nghiệp tối ưu hóa quy trình và đáp ứng yêu cầu pháp lý.

III. So sánh chứng nhận ISO 9001 và ISO 22000

Để quyết định nên đăng ký cấp chứng nhận ISO 9001 hay ISO 22000, bạn cần nắm rõ và so sánh được sự giống, khác nhau giữa hai tiêu chuẩn này:

1. Điểm giống nhau giữa chứng nhận ISO 9001 và ISO 22000

➤ Nguồn gốc

Tiêu chuẩn ISO 9001 và ISO 22000 đều được han hành bởi Tổ chức Tiêu chuẩn hóa Quốc tế và có giá trị trên toàn thế giới. 

➤ Mục tiêu

Cả hai tiêu chuẩn ISO 9001 và ISO 22000 đều hướng đến mục tiêu cải tiến hệ thống quản lý của doanh nghiệp nhằm nâng cao chất lượng sản phẩm, dịch vụ. Một số điểm chung bao gồm:

• Hệ thống quản lý chất lượng: Đều yêu cầu doanh nghiệp thiết lập, duy trì và cải tiến hệ thống quản lý.
• Tăng uy tín doanh nghiệp: Giúp nâng cao vị thế trên thị trường, tạo lòng tin với khách hàng và đối tác.
• Mở rộng cơ hội kinh doanh: Tạo điều kiện thuận lợi để tham gia đấu thầu, xuất khẩu và hợp tác quốc tế.
• Cấu trúc tiêu chuẩn: Đều áp dụng chu trình PDCA (Plan - Do - Check - Act) để đảm bảo hoạt động hiệu quả và cải tiến liên tục.
• Nâng cao năng lực cạnh tranh, đặc biệt so với các đối thủ chưa đạt chứng nhận ISO.
• Hỗ trợ hoạt động truyền thông và quảng bá thương hiệu, nâng cao uy tín với đối tác.

➤ Áp dụng cấu trúc bậc cao (HLS)

Cả ISO 9001:2015 và ISO 22000:2018 đều áp dụng cấu trúc bậc cao (High-Level Structure - HLS), với 10 điều khoản chính trong hệ thống quản lý:

• Hỗ trợ.
• Cải tiến.
• Lãnh đạo.
• Thực hiện.
• Hoạch định.
• Tài liệu viện dẫn.
• Phạm vi áp dụng.
• Bối cảnh của tổ chức.
• Thuật ngữ và định nghĩa.
• Đánh giá kết quả hoạt động.

Nhờ áp dụng cấu trúc bậc cao, hai hệ thống này có thể hoạt động độc lập hoặc tích hợp với nhau để nâng cao hiệu quả quản lý doanh nghiệp.

➤ Phương pháp tiếp cận dựa trên rủi ro

Cả hai tiêu chuẩn đều áp dụng cách tiếp cận dựa trên rủi ro. Điều này giúp doanh nghiệp chủ động dự báo các rủi ro và cơ hội, từ đó đưa ra các biện pháp phòng ngừa, giảm thiểu tác động tiêu cực, đảm bảo hệ thống vận hành ổn định.

➤ Ứng dụng chu trình PDCA

Cả ISO 9001:2015 và ISO 22000:2018 đều dựa trên chu trình PDCA (Plan - Do - Check - Act), giúp doanh nghiệp:

• Duy trì tính hiệu lực của hệ thống quản lý chất lượng (QMS) hoặc hệ thống quản lý an toàn thực phẩm (FSMS).
• Cải tiến liên tục, giúp hệ thống luôn phù hợp với bối cảnh hiện tại, thay vì chỉ khắc phục sự cố khi có vấn đề phát sinh.

2. Điểm khác nhau giữa tiêu chuẩn ISO 9001 và ISO 22000

➤ Đối tượng áp dụng

➤ Mục đích áp dụng

➤ Các loại ISO

➤ Chu kỳ giám sát

Thời hạn Giấy chứng nhận ISO 9001 và 22000 có hiệu lực đều là trong vòng 3 năm. Tuy nhiên, thời gian chu kỳ Tổ chức chứng nhận tiến hành đánh giá, giám sát định kỳ hằng năm sẽ khác nhau tùy vào từng loại tiêu chuẩn. Cụ thể: 

➤ Nguyên tắc quản lý chất lượng

➤ Tính bắt buộc của chứng nhận

➤ Quy trình và biện pháp kiểm soát

IV. Nên xin cấp chứng nhận ISO 9001 hay chứng nhận ISO 22000?

Qua so sánh, có thể thấy ISO 9001 là tiêu chuẩn quản lý chất lượng áp dụng chung cho mọi ngành nghề, trong khi ISO 22000 chuyên về an toàn vệ sinh thực phẩm.

Vậy, các doanh nghiệp hoạt động trong lĩnh vực kinh doanh và cung ứng thực phẩm nên lựa chọn chứng nhận nào để đáp ứng tốt nhất các yêu cầu và nâng cao uy tín? Luật Tín Minh sẽ đưa ra 3 trường hợp để bạn có cái nhìn rõ ràng nhất.

➤ Trường hợp 1 – Chỉ đăng ký chứng nhận ISO 22000

Phần lớn các doanh nghiệp hoạt động trong lĩnh vực dịch vụ ăn uống ưu tiên đăng ký chứng nhận ISO 22000. Lý do là vì tiêu chuẩn này không chỉ giúp doanh nghiệp được miễn giấy phép VSATTP, mà còn giảm bớt các đợt kiểm tra, thanh tra liên quan đến an toàn thực phẩm. Ngoài ra, ISO 22000 còn là bằng chứng thể hiện đủ điều kiện kinh doanh trong ngành thực phẩm. Với các lĩnh vực đặc thù như sản xuất rượu, tiêu chuẩn này giúp đơn giản hóa quy trình xét duyệt hồ sơ và các thủ tục pháp lý.

Tuy nhiên, việc chỉ áp dụng ISO 22000 có thể khiến doanh nghiệp đối mặt với một số hạn chế như:

• Hạn chế năng lực cạnh tranh trong ngành.
• Không đáp ứng đầy đủ yêu cầu từ khách hàng hoặc đối tác.
• Thiếu các tiêu chí quản lý chất lượng tổng thể cho toàn bộ hoạt động.
• Hạn chế hiệu quả trong sản xuất, vận hành và kinh doanh.

➤ Trường hợp 2 – Chỉ đăng ký chứng nhận ISO 9001

Theo quy định, các doanh nghiệp hoạt động trong lĩnh vực kinh doanh thực phẩm cần có giấy chứng nhận VSATTP hoặc chứng nhận ISO 22000 để đủ điều kiện hoạt động. Do đó, nếu doanh nghiệp chỉ đăng ký ISO 9001, không thay thế được giấy phép VSATTP, dẫn đến việc không đủ điều kiện kinh doanh trong ngành thực phẩm.

➤ Trường hợp 3 – Đăng ký đồng thời ISO 22000 và ISO 9001

ISO 9001 là nền tảng giúp xây dựng và triển khai ISO 22000 một cách hiệu quả. Việc kết hợp cả hai tiêu chuẩn giúp doanh nghiệp vừa kiểm soát an toàn thực phẩm vừa tối ưu hóa hệ thống quản lý chất lượng trong toàn bộ quy trình.

Như vậy, có thể thấy, việc kết hợp đồng thời hai tiêu chuẩn ISO 9001 và ISO 22000 mang lại lợi ích vượt trội cho các doanh nghiệp, đặc biệt trong lĩnh vực thực phẩm. Tiêu chuẩn ISO 9001 sẽ là nền tảng quan trọng, giúp doanh nghiệp dễ dàng tiếp cận và triển khai tiêu chuẩn ISO 22000. Khi được tích hợp, hai tiêu chuẩn này không chỉ hỗ trợ doanh nghiệp vận hành hiệu quả mà còn tối ưu hóa các quy trình kinh doanh, mang lại sự phát triển bền vững.

Cụ thể, việc áp dụng song song ISO 9001 và ISO 22000 giúp doanh nghiệp hoạt động hiệu quả hơn mà còn mở ra nhiều cơ hội phát triển trong thị trường cạnh tranh ngày, như:

• Kiểm soát toàn diện từ quy trình sản xuất đến quản lý vận hành, đảm bảo chất lượng và an toàn thực phẩm.
• Đáp ứng yêu cầu pháp lý, đồng thời giúp doanh nghiệp được miễn giấy phép vệ sinh an toàn thực phẩm (VSATTP).
• Tăng cường khả năng cạnh tranh, xây dựng uy tín vững chắc với khách hàng nhờ cam kết chất lượng và an toàn.
• Nâng cao hiệu quả hoạt động, giúp quản lý hệ thống chất lượng một cách bền vững và linh hoạt hơn.

V. Dịch vụ cấp giấy chứng nhận ISO 9001 và ISO 22000 tại Luật Tín Minh

Nếu bạn cần chứng nhận ISO 22000:2018 nhưng chưa rõ về quy trình, thủ tục, cần tìm kiếm đơn vị uy tín để thay mình thực hiện, hãy tham khảo dịch vụ tại Luật Tín Minh. 

Với đội ngũ Luật sư chuyên môn cao và giàu kinh nghiệm trong lĩnh vực cấp chứng nhận ISO, Luật Tín Minh tự hào đã hỗ trợ thành công hàng ngàn doanh nghiệp đạt được những loại chứng nhận uy tín này. 

➤ Chi phí dịch vụ

• Tổng chi phí: Từ 16.000.000 - 20.000.000 đồng/loại chứng nhận.
• Phí duy trì hằng năm: 6.000.000 đồng.

➤ Thời gian hoàn thành

• Tối thiểu 7 ngày (tùy từng trường hợp hồ sơ mà thời gian thực hiện sẽ khác nhau Luật Tín Minh sẽ được tư vấn chi tiết trước khi triển khai dịch vụ).

➤ Hồ sơ cần cung cấp

Doanh nghiệp cần chuẩn bị cung cấp các giấy tờ sau:

• Công bố chất lượng sản phẩm.
• Giấy phép đăng ký kinh doanh của công ty.
• Hợp đồng thuê, mượn hoặc giấy tờ xác nhận quyền sử dụng hợp pháp địa điểm sản xuất, kinh doanh.

Đội ngũ luật sư của Luật Tín Minh cam kết hỗ trợ doanh nghiệp toàn diện từ A đến Z, đảm bảo quy trình cấp chứng nhận diễn ra thuận lợi, nhanh chóng và tối ưu chi phí. 

➣ Xem chi tiết: Dịch vụ xin giấy chứng nhận ISO.

VI. Các câu hỏi về ISO 9001 và ISO 22000 thường gặp

1. Sự khác nhau giữa chứng nhận ISO 9001 và ISO 22000 là gì?

ISO 9001 và ISO 22000 khác nhau ở các tiêu chí như:

• Đối tượng áp dụng.
• Mục đích áp dụng.
• Phân loại ISO.
• Chu ký giám sát.
• Nguyên tắc quản lý chất lượng.
• Tính bắt buộc của chứng nhận.
• Quy trình và biện pháp kiểm soát.

➣ Xem chi tiết: Sự khác nhau giữa chứng nhận ISO 9001 và ISO 22000.

2. Điểm giống nhau giữa ISO 9001 và ISO 22000 là gì?

ISO 9001 và ISO 22000 có nhiều điểm giống nhau như:

• Nguồn gốc.
• Mục tiêu.
• Đều áp dụng cấu trúc bậc cao (HLS).
• Phương pháp tiếp cận dựa trên rủi ro.
• Ứng dụng chu trình PDCA.

➣ Xem chi tiết: Điểm giống nhau giữa ISO 9001 và ISO 22000.

3. Nên xin chứng nhận ISO 9001 hay ISO 22000?

Nên xin tiêu chuẩn ISO 9001 hay ISO sẽ phụ thuộc vào mục đích và lĩnh vực kinh doanh của mỗi doanh nghiệp. Cụ thể:

• Tiêu chuẩn ISO 9001 được áp dụng đa ngành nghề, lĩnh vực kinh doanh.
• Tiêu chuẩn ISO 22000 tập trung vào vấn đề an toàn vệ sinh thực phẩm.

➣ Xem chi tiết: Nên xin chứng nhận ISO 9001 hay ISO 22000.

4. Doanh nghiệp có thể đăng ký cả hai chứng nhận ISO 9001 và ISO 22000 không?

Hoàn toàn có thể. Hai tiêu chuẩn này có thể tích hợp giúp doanh nghiệp quản lý chất lượng tổng thể và kiểm soát an toàn thực phẩm hiệu quả hơn.

5. Doanh nghiệp thực phẩm cần chứng nhận ISO nào để xuất khẩu nước ngoài?

Để đưa sản phẩm thực phẩm ra thị trường quốc tế, doanh nghiệp cần có chứng nhận ISO 9001 hoặc ISO 22000. Cả hai tiêu chuẩn này giúp đảm bảo chất lượng và an toàn thực phẩm, đáp ứng yêu cầu nhập khẩu của nhiều quốc gia.

—

Mọi nhu cầu tư vấn pháp luật, vui lòng để lại câu hỏi, thông tin ở phần bình luận bên dưới hoặc liên hệ Luật Tín Minh theo hotline 0983.081.379 (Miền Bắc - Miền Trung) hoặc 090.884.2012 (Miền Nam) để được hỗ trợ nhanh chóng.